Terapia pedagogiczna
prowadząca mgr Justyna Dyguda
Terapia pedagogiczna to specjalistyczna pomoc dziecku w pokonywaniu zaburzeń rozwojowych, trudności w nauce oraz zachowaniu. Przedmiotem oddziaływania terapeutycznego jest dziecko oraz jego środowisko. Terapia pedagogiczna to oddziaływanie za pomocą środków pedagogicznych - dydaktycznych i wychowawczych na zaburzone obszary u dziecka, to wywoływanie zamierzonych pozytywnych zmian w sferze psychoedukacyjnej wychowanka. Terapeuta dąży do osiągnięcia zamierzonych celów sformułowanych w indywidualnie opracowanym programie. Terapeuta ma za zadanie zadbać o wszechstronny rozwój dziecka oraz chronić przed tym, co może okazać się dla niego szkodliwe. W terapii pedagogicznej niezmierne ważne jest, aby terapeuta oprócz umiejętności diagnozowania rozwoju psychosomatycznego, prawidłowego doboru metod postępowania, podczas zajęć terapeutycznych, umiał przede wszystkim okazać zainteresowanie uczniowi, a na zajęciach stworzyć atmosferę życzliwości, zaufania i bezpieczeństwa.
Diagnoza
Najważniejszym elementem terapii pedagogicznej jest diagnoza, która stanowi punkt wyjścia dla dalszych oddziaływań terapeutycznych. Szczególnie korzystna jest diagnoza interdyscyplinarna, czyli opracowana przez zespół różnych specjalistów. Diagnoza taka powinna zawierać następujące informacje:
- zakres społeczny (przedstawienie środowiska rodzinnego i przedszkolnego)
- zakres medyczny (ogólny rozwój fizyczny, stan zdrowia dziecka)
- zakres psychologiczny (ocena poziomu rozwoju funkcji intelektualnych, ocena stanu psychicznego, procesów uspołeczniania oraz ocena osobowości)
- zakres pedagogiczny (ocena poziomu wiadomości )
Cele terapii pedagogicznej
Celem głównym jest stworzenie możliwości wszechstronnego rozwoju umysłowego, psychicznego i społecznego dziecka.
Cele operacyjne to:
- wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach ;
- stymulowanie i usprawnianie rozwoju funkcji psychomotorycznych;
- eliminowanie niepowodzeń szkolnych i ich negatywnych konsekwencji emocjonalnych, społecznych
Przedmiot i podmiot oddziaływań
Nie ulega żadnej wątpliwości, że zarówno przedmiotem jaki i podmiotem oddziaływań jest dziecko, które nie może sprostać wymaganiom szkolnym.
Zasady postępowania
Aby skutecznie realizować założone cele nauczyciel – terapeuta musi przestrzegać następujących zasad:
1.Zasada życzliwej pomocy.
2.Zasada aktywnego, samodzielnego i dobrowolnego udziału dzieci w zajęciach.
3.Zasada dostosowania treści kształcenia do potrzeb dziecko
4.Zasada różnorodności form i metod pracy.
5.Zasada stopniowania trudności.
6.Zasada systematyczności i ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego.
Metody terapii pedagogicznej
Są to przede wszystkim zróżnicowane sposoby postępowania z dzieckiem. Możemy wyróżnić 5 podstawowych metod terapii pedagogicznej:
1.Metody usprawniania funkcji percepcyjno - motorycznych.
2.Metody usprawniania funkcji językowych.
3.Metody usprawniania pamięci i koncentracji.
4.Metody usprawniające pisanie i czytanie.
5.Metody relaksacji.
Nie są to jednak sztywne metody oddziaływania terapeutycznego, gdyż ciągle odkrywane są nowe dziedzin aktywności ludzkiej, poprzez które może dokonywać się proces terapeutyczny. Należy pamiętać, że terapia pedagogiczna to nie sztywne zasady postępowania, ale wszelkie oddziaływania, które mają na celu polepszenie sytuacji dziecka.
Formy organizacyjne
Podstawowe formy organizacyjne to: praca indywidualna lub praca z grupą. Praca indywidualna to praca w optymalnym dla dziecka tempie, praca wg zindywidualizowanego programu, to korzystanie z bezpośredniej pomocy nauczyciela. Praca grupowa polega na zorganizowaniu zespołu wychowanków, który pracuje nad wybranymi zagadnieniami. Zespół terapeutyczny powinien być tworzony według określonego kryterium, które może stanowić: wiek dziecka, rodzaj problemu poddawanego zmianie, rodzaj zaburzenia. Nauczyciel terapeuta powinien pamiętać, że podstawą organizacji oddziaływań terapeutycznych jest przede wszystkim:
- nie szkodzić,
- nie ośmieszać,
- nie dyskwalifikować,
- nie karać za to co nie stanowi winy człowieka
- nie pogłębiać istniejących zaburzeń,
- nie przyczyniać się do po